Vandaag weer eens een oudje van de Dorpsstraat want dat is ten slotte de straat die verreweg het vaakst op oude Renkumse ansichten staat afgebeeld. Het lijkt dat er een begrafenisstoet op weg is naar Onder de Bomen maar dat weet ik niet zeker. Het is één van de vele ansichten die is uitgegeven door Manasse. Hoogstwaarschijnlijk is deze ansichtkaart van de week ook verkocht in de boekhandel/drogisterij van deze bekende winkelier in het vooroorlogse Renkum. Is er nog een herinnering aan de joodse familie Manasse in Renkum? Jazeker, er is een Manasseweg.
Albert Ziëck: De gebroeders Manasse waren ook meesterschilders… ze decoreerde onder andere de plafonds in Jugendstil van ONO.Tijdens de razzia’s in 1942 zijn ze opgepakt en afgevoerd naar Sobibor en Auschwitz….geen van allen kwamen terug.Nadat ze gearresteerd waren heeft één van de personeelsleden in aller ijl de waardevolle spullen uit het atelier gehaald, met de bedoeling deze na terugkeer weer te geven.. anders zouden de Duitse bezetter deze in beslag nemen.Hier zaten onder andere zeer waardevolle leerboeken bij uit de 19e eeuw. Ornamentenleer en diverse letterboeken.Deze heb ik vele jaren geleden gekregen van een historicus en heb ze vele malen kunnen gebruiken om de meest mooie letters te kunnen schilderen. Ik ben hier uiteraard zeer zuinig op !
Edwin Hallers: zie ook: https://oudbennekom.nl/bosbeekweg-manasse/
Rogier van Balgooi: Is er bij hun voormalig huis een Struikelsteen geplaatst? Of is dat iets om over na te denken… en er serieus werk van te maken?
Gerard Lutteken: ik heb nog ooit n artikeltje geschreven over de familie. Allemaal vermoord in Auschwitz.
De familie Manasse uit Renkum
Nu met internet kon ik hun vreselijke lot eenvoudig achterhalen. In het grote pand op de ansichtkaart, Dorpstraat 105, runde Emanuel Alexander Manasse (Maantje voor bekenden) een drogisterij en een boekhandel annex leesbibliotheek. Maantje was een bekende
Renkummer. In zijn vrije tijd deed hij veel aan vrijwilligerswerk. Zo had hij bestuursfuncties in de V.V.V. en de Middenstandsvereniging van Renkum, bij de ijsclub ‘Vooruit’ (die nog steeds bestaat) en de Oranjevereniging. Hij was ook bestuurslid van de Joodse Kerk in Wageningen.
Zijn vrouw stond in beide winkels en hoewel ze (als Duitse) niet goed Nederlands sprak, was ze toch een geliefd persoon in het dorp.
In oktober 1942 sloot het echtpaar Manasse onverhoeds hun winkel en dook in Bennekom onder. Niet voor lang, bij een razzia werden ze opgepakt en op 06-04 op transport gesteld naar het vernietigingskamp Sobidor in Polen en direct bij aankomst – dezelfde dag nog -vermoord. Maantje was 60 jaar, zijn vrouw 57.
Maantje kwam uit een groot gezin, hij had vier broers en een zus, allen in Renkum geboren. Zij ondergingen eenzelfde lot in Sobidor of Auschwitz. Wat gebleven is, zijn Maantjes mooie ansichtkaarten van een verdwenen Renkum en hun namen op het nieuwe Holocaust monument in Amsterdam. Geïnspireerd door “Mijn Renkum” kwam ik
op internet deze grappige ansichtkaart tegen. De afzender zo staat te lezen, had een nieuw kosthuis gevonden bij de familie Manasse in Renkum. De kaart schat ik zal rond 1930 verstuurd zijn. De naam Manasse riep bij mij direct oude herinneringen op. Als kind hoorde ik die naam soms vallen in gesprekken van mijn moeder met haar zus. Ik praat hier over de jaren vijftig en ik zal ongeveer 12 jaar
geweest zijn. Veel kan ik me niet meer herinneren: wel dat de Manasses Joodse mensen waren, een winkel hadden, de
vrouwen een tikje excentriek overkwamen en dat zij na de oorlog niet teruggekeerd zijn naar het verwoeste Renkum. Het intrigeerde me allemaal zeer
Geef een reactie