Vandaag is het Renkumse “Bijenmonument” op de Melkdam geplaatst door de gemeente. Het is weer mooi geschilderd, in de originele kleuren zo te zien, en het kan er weer een paar jaartjes tegen. Het monument staat sinds vandaag op zijn vijfde lokatie. Het stond tot voor kort op de hoek van de Europalaan en de Kerkstraat.
Precies 10 dagen geleden plaatsten we een foto met een korte uitleg over dit monument. Maar waarom staat er eigenlijk een bijenmonument in Renkum? Waren de Renkumers dan zo’n bijzondere bijenhouders of zo dat het monument nu op de Melkdam staat?
Lex Halsema schreef op 24-11-18 in de Gelderlander: “Renkum mocht zich vorig jaar laten kronen tot bij-vriendelijke gemeente en was ooit de plek waar duizenden bezoekers op de bijenmarkt afkwamen. De onthulling van het enige bijenmonument in Nederland, een in draadplastiek uitgevoerde honingbij, in 1962 ontworpen door Josje Esselman, dreigt …geheel onzichtbaar te worden. …In het kader van Nederland Zoemt heeft Renkum het predicaat Bijvriendelijke gemeente gekregen. … reden temeer om juist nu aandacht aan het herstel van het bijenmonument te geven, dat onder andere refereert aan de grote betekenis van de bij in het Renkumse verleden, waarvan veel inwoners amper nog weet van hebben.”
Een monument voor de bij
In het maandblad voor imkers van januari 1994 schijft Ab Kuypers op pp. 11-14: “Vanaf vandaag is het aan zijn derde lokatie toe. Ooit is het ontvreemd door een groep studenten uit Wageningen onder aanvoering van Joop Beetsma.
Tijdens de vijfde bijen- en natuurmarkt is het opnieuw onthuld door wethouder Klaske Brandsma-de Vries. Zij benadrukte daarbij de goede samenwerking tussen de gemeente en de imkersvereniging. Nu staat het op de plaats van de bijenmarkt: ‘Een plaats, die het ontwerp alle eer aandoet’.
De nu ruim 75-jarige en zeer actieve imkersvereniging ‘De Korenbloem ‘ is maar wat trots op haar (naar eigen zeggen) enige Bijenmonument in Nederland, een in draadplastiek uitgevoerde honingbij. ‘Het monument is in 1962 in opdracht van de gemeente Renkum ontworpen door mevrouw Josje Esselman,’ aldus Frans Janssen, voorzitter van de Korenbloem
Wanneer de onthulling van dit plastiek voorbij is en het daarbij aanwezige gezelschap imkers zich over de inmiddels gezellig drukke markt heeft verspreid weet ik enkele bestuursleden te strikken voor een gesprek. In het ouderwetse ‘Cafe van der Born’, achter een kop koffie praat ik met Frans Janssen, Frans van Korlaar en Jan Hartgers. Hierbij is vooral de wijze waarop men in het gat in de markt, ‘braakleggen’ geheten, is gedoken opmerkelijk. Men heeft dat in Renkum op een wijze aangepakt, die als voorbeeld kan dienen voor andere actieve imkersverenigingen.“
In datzelfde artikel blijkt dat deze bijenvereniging De Korenbloem een belangrijke rol speelde in het natuurbeleid van de gemeente Renkum. De vereniging blijkt in 1994 zeer enthousiast over de samenwerking met de gemeente en stelt bijvoorbeeld: “We houden ons inmiddels ook bezig met de biotoopverbetering binnen de gemeente Renkum. We kennen nu bijvoorbeeld een kerkuilen project, we hebben een verbindingslint voor het wild tot stand gebracht tussen verschillende percelen. Momenteel zijn we bezig met het uitzetten van vleermuizenkasten. Het is via de mensen van het wildbeheer dat wij op dit pad van biotoopverbetering zijn terecht gekomen. Dit jaar hebben wij onze zusterverenigingen aangeschreven, dat ook hun leden op de door ons ingezaaide percelen met hun bijen konden staan.”
Tegenwoordig leidt de bijenhoudersvereniging in Renkum een haast onzichtbaar bestaan. Maar toch: bij De Ommuurde Tuin heeft Wim Grasstek nog een mooie bijenstal en afgelopen zaterdag zoemde het in het gebouwtje van de IJsvereniging “Vooruit” weer van de bijenhouders uit de regio. Wim Grasstek is betrokken bij de cursussen en andere bijeenkomsten die daar nog wel worden gehouden.
Enkele jaren geleden wilden we als historische club een verhaal maken over de Renkumse bijenhouderij met Kees Dieckmann, maar Kees was te bescheiden. Hij reageerde op ons verzoek met een houding van …’ik deed gewoon wat ik kon en waarom moeten we daar nu nog zo’n aandacht aan besteden?’ We kwamen helaas toen niet veel te weten, maar wel dat hij een belangrijke rol heeft gespeeld in de toelevering van bijenhoudersproducten aan de Renkumse bijenhouders en in de samenwerking met het Bijenhuis in Wageningen. Jammer dat Kees helaas enkele jaren geleden op hoge leeftijd is overleden, zodat we niet alsnog kunnen proberen hem daarover te laten vertellen.
Voor mij persoonlijk is het nu opnieuw geplaatste Bijenmonument misschien niet van de hoogste kunstzinnige betekenis maar wel van grote betekenis voor die andere kant van de cultuur, nl. de sociale en economische samenwerking die er was in Renkum en de rol die de trekkers (wie het ook allemaal waren) daarin speelden op vrijwillige basis, op basis van hun passie.
Geef een reactie