Door A.C. v.d. Wollenberg in Echo’s 2000.3.2.
Als voorbereiding op de tentoonstelling over steenovens in de omgeving van Renkum, die het Genealogisch en Historisch Genootschap “Redichem” in de Bibliotheek van Renkum in september 1999 heeft gehouden, hebben een paar mensen van het genootschap een bezoek gebracht aan een steenoven. Niet zomaar een oven zoals wij die kennen in de omgeving van ons dorp, neen wij zijn gegaan naar Kerkdriel.
In onze omgeving zijn steenovens al van verre te zien aan de meestal vrij hoge schoorstenen. Waar wij in Kerkdriel en omgeving naar uitkeken was dus een hoge schoorsteen van een steenfabriek gelegen aan of vrij dichtbij de rivier. Maar zo een schoorsteen zagen wij niet, dus toen maar uitgekeken naar mensen, maar het leek wel of alles uitgestorven was, totdat wij eindelijk een postbode zagen en die kon ons eindelijk piekfijn uitleggen waar wij de door ons bedoelde oven konden vinden. Het zou toch al te gek zijn als een paar jongens van de Veluwe iets niet kunnen vinden, terwijl velen van veraf landen als bijvoorbeeld Japan en uit de omliggende landen dit wel kunnen. Dus wij kwamen er en het eerste wat wij ons afvroegen was: “worden hier nu die beroemde kloostermoppen en andere steensoorten gemaakt?”
Het was toch de oven die wij zochten. Dus gingen wij het terrein op en wij vroegen aan één van de mensen die daar liepen waar wij de baas konden vinden, maar die kwam er intussen al aan. Nadat wij verteld hadden waarvoor wij kwamen, zei hij; “Kom maar mee, ik zal jullie alles laten zien en wat je nodig hebt aan monsters, pak het, maar overal minstens twee stuks van”. Hij heeft ons op zijn bedrijf alles laten zien en overal over verteld op een humoristische wijze, maar ook laten zien hoe men vroeger op “den oven” heeft moeten werken.
Hier worden de bouwstenen gemaakt op de aloude manier van honderden jaren her. Het enigste moderne was een heftruck en een olietank. De baas vertelde ook waarom olie en bijv. geen gas. Met gas werd geen goede kleur van de stenen verkregen. Wij hebben de drie oventjes bekeken en gezien hoe de gedroogde stenen in de oven gestapeld werden om gebakken te worden tot een product dat gebruikt wordt voor heel oude stenen gebouwen die gerestaureerd worden over de gehele wereld. Dit is een bedrijf om als Nederlander trots op te zijn en dit bedrijf heet sinds generaties lang: “STEENFABRIEK BIEZEVELD” te KERKDRIEL. *)
Ontelbare soorten kloostermoppen en andere metselstenen, allen echte handvorm, worden in diverse afmetingen gemaakt, zoals op de tentoonstelling was te zien, in rood en geel genuanceerd. De gebouwen met dit soort steen gemetseld spreken een taal, die voor zichzelf spreekt. Het zijn allemaal juweeltjes. Kijk naar de oude huisjes op de Waddeneilanden en naar de oude gebouwen in de steden en niet te vergeten de aloude kerken en kastelen. Dit zijn geen betonnen kolossen. Dat is allemaal handwerk en vakmanschap die de eeuwen hebben getrotseerd.
Als je die oude stenen of kloostermoppen in de hand neemt, dan kun je nog de duimindrukken zien van de makers ervan. En bij de kloostermoppen en stenen van Biezenveld zie je die duim-indrukken ook nog! Echt handwerk. Ja, en natuurlijk zijn deze echte handvormproducten veel duurder dan de machinaal gemaakte metselstenen van nu. Allerlei soorten stenen en kloostermoppen hebben wij gezien bij Biezeveld. Van stenen / kloostermoppen voor goten om het hemelwater af te voeren met een soort slurf van wel 50 cm om dat water verre te houden van de muren, tot diverse hoekstenen met allerlei inkepingen en rondingen. Van heel veel families uit de streken langs de grote rivieren hebben de voorouders gewerkt op de steenovens onder vaak niet al te beste omstandigheden, zeg maar gerust zeer slechte omstandigheden en ook daarom hebben wij gemeend toch ook onder uw aandacht te brengen dat de moderne techniek toch ook zijn voordelen kent. Het zwoegen van toen is, althans bij ons, gelukkig verleden tijd.
*) Tegenwoordig is een soortgelijke fabriek werkzaam recht tegenover Renkum, in Randwijk bij de oude steenoven van Leccius de Ridder. Deze fabriek van de Fa. Zilverschoon is eveneens een steenoven (zij het een moderne tunneloven) waar traditioneel hand-gevormde restauratiestenen worden gemaakt. De fabriek ligt vlakbij de veerstoep van het Renkumse voetveerpontje.
Geef een reactie